- хуымзæхх
- (мн. хуымзæххытæ)пахотная земля
Осетинско-русский словарь. : Владикавказ: Изд-во Северо-Осетинского института гуманитарных исследований, 4-е издание.. А.М. Касаева, Редактор издания Гуриев Т.А. 1993.
хуымзæхх
Смотреть что такое "хуымзæхх" в других словарях:
хуымзæхх — з.б.п., ххытæ … Орфографический словарь осетинского языка
Зæххуарджытæ — – æрвылаз (иуæй иу хъæуты та цалдæр азы иу хатт) хъæуы æмбырдты (сходты) æхсæны хуымзæххытæ, хæлттæ æппаргæйæ, ногæй байуарыны тыххæй алы сыхæй дæр æвзæрст цы лæгтæ цыдысты, уыдон. Хуымзæххытыл хæлттæ æппæрстой сыхгай, стæй та – хæдзаргай. … –… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Бонгæнд — (ир.), бонцау (диг.) – хуымзæхх барыны иуæг хæххон Ирыстоны, уыдис 1024 квадратон сардзины, йæ бындуры æвæрд ис, иу галты цæд иу бон изæрмæ иу дзывырæй цы зæххы хай бахуым кодта, уый. … Бонганд (ир.), бонцау (диг.) – единица измерения пахотной… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Ирæды хуым — – афтæ хуындис ираæды иу хайы хуызы иу цы хуымзæхх радтой, уый; ацы ном иу зæххы хайыл баззадис бирæ рæстæджы дæргъы, æмæ йæ æрмæст иу æмæ дыууæ фæлтæры сæ зæрдыл нæ дардтой; нæдæр сын æй тудæы аргъы ныхмæ раттыны бар уыдис, нæдæр – ирæды ныхмæ.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Наф — см. Наф – перевод Наф – хицæн хъæутыл аудæг дзуар ирон мифологийы. Раздæр Нафы бæрæгбон æгас Ирыстоны дæр кодтой рагуалдзæг, фæлæ йæ иуæй иу хъæуты, зæгъæм, Æрхоны (Уæлладжыргом) бæрæг кодтой январы фыццаг æмбисы. Иу къорд хъæуы цæрджытæ иу сæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Туджы бонцау — – афтæ хуындис, туджджынтæ иу куы бафидыдтой, уæд иу марæджы бинонтæ марды бинонтæн туджы аргъы ныхмæ цы зæххы хай радтой, уый. Бон изæрмæ иу хуыздæр хуымгæнæг хуыздæр галты цæдыл цасдæриддæр бахуым кодтаид, уыйас иу уыдис хуымзæххы хай, уыимæ иу … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Хоры бон — см. Хоры бон – перевод Хоры бон – бæрæгбон хорæрзады номыл, кодтой йæ фæззыгæндты хуымзæххыты анаулийы размæ. Хоры боны куывд иу скодтой æхсæны дзуары бын кæнæ Ныхасы, йе та фысымы хæдзары, кусæрттагæн æргæвстой сæгътæ кæнæ нæл фыстæ, фæтк æмæ иу … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХОРЫБОН — см. ХОРЫБОН – перевод Хорыбон у уалдзыгон куыстыты райдайæн бæрæгбон (кæс Хоры бон). Стыр ахадындзинад ын уыди ирон адæмы фыдæлты царды. Бæрæгбонæн уыди цалдæр номы: «Зæхмæ бавналæн бон», «Нæмыгхæссæн бон», «Хоры Уациллайы куывд». Бæрæгбон вæййы … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Хорæлдар — – хоры зайæгхалты æмæ хорæрцыды бардуаг ирон мифологийы. Нарты эпосы Хорæлдар у æндæр аграрон дзуар – Борхуаралийы фыд æмæ йæ арæх уыимæ иу дзуар фæхонынц. Хорæлдар у уæларвцæрджытæй, цæры Хуыцауы хæдзары. Ирон адæмы фыдæлтæ – алантæ йæ хуыдтой… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Цæдис — см. Цæдис – перевод Цæдис – афтæ хуындис, мæгуыр цæрæг æмæ иу рæстæмбис цæрæг зæхкусджытæ сæ хуымзæххытæм иумæ куы зылдысты, уæд ахæм коллективон куыст. Арæхдæр цæдис кодтой æввахсдæр сыхæгтæ, стæй патронимиты уæнгтæ æмæ æрвадæлтæ (иумыггаг… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХИ НÆ ФÆХЪÆСТÆ КÆНЫН — Ницы ацаходын, аназын. Дæ туджы дыууæ бонгæн хуымзæххыл цы хор æрзайа, уымæй æз мæхи нæ фæхъæстæ кæндзынæн. – Хуыбылоны хъарджытæм... Борнæф... раздæхт. (Биазырты Д. Гæнах.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
